Bahri KILINÇEL bilgi@bahrikilincel.com
İspanya emevilerce feth edildi



Tarîf b. Mâlik komutasında küçük bir birliği keşif için İspanya’nın güneyine gönderdi. Ertesi yıl (92/711)Berberî asıllı Târık b. Ziyâd’ı 7.000 kişilik bir ordu ile İspanya’nın fethi için görevlendiren Mûsâ b. Nusayr, daha sonra Târık’ın ek yardım kuvveti istemesi üzerine 5.000 kişilik bir askerî birliği de göndermişti. Târık, Endülüs’teki fetihleriyle ilgili sorumlu ve bağlı olduğu Mûsâ’ya bilgi veriyordu. Târık bir yıl içinde bazı fetihlerde bulunmuştu ancak daha fethedilecek önemli şehirler ve bölgeler mevcutttu. Fetihleri tamamlamak ve fetih sonrası ülkedeki idârî düzenlemeleri gerçekleştirmek amacıyla Mûsâ b. Nusayr Endülüs’e geçmek için harekete geçti. Mûsâ b. Nusayr, 93/712 yılında 18.000 askerle geçtiği Endülüs’te Septe Kontu Julianus ve rehberlerin gösterdiği İspanya’nın batı bölgelerinden başlayarak kuzey bölgelerine doğru sefere başladı. Günümüzde Cebel-i Mûsâ diye bilinen bölgeden yola çıkan Mûsâ, Şezûne sahiline ulaştı ve Şezûne (Medina Sidonia) şehrini kuşattı. Bu şehir savaş yapılarak fethedildi. Neticede şehir halkı Mûsâ’ya teslim oldu. Bu fetih sonucu çok miktarda ganimet elde edildi.24 Karmûne (Carmona), Endülüs’ün en müstahkem ve en sağlam kalesi olan şehirlerinden birisiydi. İşbiliyye (Sevilla) şehrinin doğusunda bulunan bu şehir Mûsâ b. Nusayr’ın fethettiği ikinci şehirdir. Şehir baştan başa sağlam surlarla çevriliydi. Mûsâ, Karmûne şehrine yürüdü ve burasını kuşattı. Bu şehrin, Endülüs şehirleri arasında ele geçirilmesi en zor olanı olduğu nakledilir.25 Mûsâ’nın Endülüs’teki fetihleri husunda bir değerlendirmede bulunan Hüseyn Mu’nis’e göre, bu fetihler sayesinde Müslümanların Cezîretü’l-Hadrâ’dan Kurtuba’ya kadar devam eden güzergahları emniyet altına alınmış oldu.26 Böylece Cezîre, Şezûne, Ra’vak, Karmûne, İstece, Kurtuba şehirleri ve kaleleri Müslümanların eline geçmiş oldu. Mûsâ b. Nusayr bundan sonra İberya yarımadasının Tuleytula (Toledo)’dan sonra ikinci büyük merkezi olan İşbiliyye (Sevilla) şehrini fethetmek için batıya yönelme imkanı buldu. Mûsâ’nın bu fetihleri sayesinde İslâm ordularının esas güzergahını oluşturacak ve sonraki yıllarda yapılacak fetihlere zemin hazırlayacak bir güzergah kurulmuş oldu. İşbiliyye şehri İspanya’nın en büyük ve en önemli şehirlerinden birisidir. Burası büyüklüğünün yanısıra tarihî eserleri ve ilginç binaları açısından İspanya’nın en önemli merkezlerinden birisidir. Karmûne’yi fetheden Mûsâ b. Nusayr, daha sonra Târık b. Ziyâd’ın takip ettiği yolun batısındaki İşbiliyye (Sevilla) şehrine yürüdü. Nakledildiğine göre bu şehri kuşatan Mûsâ ve ordusu birkaç aylık kuşatmadan sonra bu şehri fethettiler. Mûsâ b. Nusayr fetihten sonra İşbiliyye halkına ve orada bulunan Yahudilere karşı hoşgörülü davrandı, onlara kucak açtı. Nakledildiğine göre Mûsâ, İşbiliyye şehrine Yahudileri yerleştirdi.27 Mûsâ b. Nusayr, İşbiliyye’yi fethettikten kısa bir süre sonra Mâride şehrine doğru yöneldi ve orasını fethetti. Bu şekilde Mûsâ b. Nusayr Endülüs’e geçtikten sonra Şezûne, Karmûne, İşbiliyye, Mâride, Niebla, Bace, Mursiyye vb. şehirleri fethetmiş, oğlu Abdülazîz b. Mûsâ vasıtasıyla İşbiliyye’de çıkan isyanı bastırarak ikinci defa ele geçirmiştir. Sadece Târık b. Ziyâd’ın daha önce fethetmediği şehirleri fethetmekle kalmamış, Endülüs’teki fetih hareketlerinin istikrara kavuşması ve tamamlanması için önemli bir adım atmıştır. İslâm ordusunun gücünü bir kez daha düşmanlara göstererek bölgede Müslümanların otoritesini güçlendirmiştir.

Hit: 930 Kayıt Tarihi: 13.11.2018