M.Ö. 4500’lü yıllara dayanan Türk tarihinde cinsiyet ayrımı yoktur. Çünkü Türk kültüründe cinsiyetler arası ayrımcılık bulunmamaktadır. İslamiyet öncesi Türk devletlerinin hemen hepsinde kadınlar önemli hak ve yetkilere sahipti. Öyle ki günümüzde bile tartışılan bazı haklar, yüzyıllar önce Türk kadınlarına verilmişti. Orta Asya Türk devletlerinde kadınların yeri ve önemine gelin birlikte bakalım…
1. Yabancı devletlerin elçileri geldiği zaman, elçilerin kabulü esnasında hatunun da Hakan ile beraber olması gerekirdi. Hatta bazen hatunlar tek başlarına elçileri kabul ederlerdi.
2. Hatun törenlerde Hakan’ın yanında oturur, siyasi görüşlerini beyan ederdi. Örneğin Hun İmparatorluğu adına Çin ile ilk barış antlaşmasını Mete Han’ın Hatun’u imzalamıştır.
3. İskitler’de her kadın, erkeklerle aynı savaş eğitimlerini alır, her savaşta erkekleriyle birlikte savaşırlardı.
4. Türk mitolojisinde birçok tanrıça bulunmaktadır. Örneğin, en eski Türk destanlarından biri olan Yaratılış Destanı’nda, Yaradana ilham veren tanrıça ‘’Ak Ana ‘’ adında bir kadındır.
5. Kağan’ın eşi devlet işlerinde söz sahibidir. Kağan’ın buyrukları yalnız “Kağan buyuruyor ki” ifadesiyle başlamış ise kesinlikle geçerli kabul edilmezdi. ”Kağan ve Hatun buyuruyor ki” ifadesiyle başlaması gerekirdi.
6. Eski Türk devletlerinde kadın erkeğinin daima yanında bulunur; erkeğinin güç ve ilham kaynağı kabul edilirdi. Asla arkadan yürümez, geri plana itilmezdi.
7. Türk destan kahramanlarının hemen hepsi iyi ata binen ve iyi kılıç kullanan kadınlar ile evlenmek istemektedirler. Örneğin, Korkut Atanın, Bamsı Beyrek hikayesindeki Banu Çiçek Hatun.
8. ‘’Birinci zenginlik sağlık, ikinci zenginlik iyi bir kadındır.’’ Türk Atasözü
9. Eski Türk toplumlarında tecavüz en ağır suçlardan biriydi ve genellikle cezası ölümdü.
10. Kadına verilen önem sebebiyle, Altay Dağları’nın en yüksek tepesine “Kadınbaşı” ismi verilmiştir.
11. Eski Türklerde kadının kendine ait mülk ve miras hakkı vardı. Kadınlar kendi mallarını istediği şekilde kullanabilirdi.
12. Kadınlar da tıpkı erkekler gibi eşlerini boşayabilirlerdi.
Kaynak; 1